Nhà đầu tư thiên thần (Angel Investors) là những cá nhân cung cấp tài trợ cho các công ty khởi nghiệp để đổi lấy một phần của doanh nghiệp, thường dưới dạng vốn chủ sở hữu hoặc tiền bản quyền. Mặc dù số liệu thay đổi hàng năm, nhưng gần đây nhất là năm 2017, các nhà đầu tư thiên thần đã đầu tư khoảng 25 tỷ đô la vào 70.000 công ty trên toàn thế giới.
Nhà đầu tư thiên thần (Angel Investors) có thể là nhà đầu tư được công nhận hoặc không được công nhận, một nhà đầu tư thiên thần có thu nhập hoặc tài sản ròng rất cao.
Tìm hiểu các nhà đầu tư thiên thần
Các nhà đầu tư thiên thần thường đến từ giới kinh doanh – nhưng đó không phải là điểm xuất phát duy nhất của họ. Các nhà đầu tư thiên thần thường được tìm thấy trong các ngành nghề sau:
- Các chuyên gia kinh doanh, như luật sư, bác sĩ, kế toán và cố vấn tài chính, trong số các ngành nghề khác.
- Giám đốc điều hành công ty cấp C, những người đã thăng tiến qua các cấp bậc và biết những gì cần thiết để điều hành một doanh nghiệp thành công.
- Các chủ doanh nghiệp nhỏ và doanh nhân thành công, những người đã thành lập các công ty thành công và biết cách nhận ra các công ty khởi nghiệp có một tương lai tươi sáng và có lợi nhuận.
- Các nhà đầu tư biến việc tài trợ vốn cho các doanh nghiệp nhỏ trở thành trò tiêu khiển chuyên nghiệp.
- Nền tảng huy động vốn cộng đồng gây quỹ theo nhóm, với mỗi người đầu tư một số tiền nhỏ để đổi lấy một phần nhỏ của bất kỳ lợi nhuận cuối cùng nào, nếu công ty chứng minh được thành công.
Cách hoạt động của nhà đầu tư thiên thần
Các nhà đầu tư thiên thần thích tham gia vào giai đoạn đầu của một công ty, ở giai đoạn tài trợ “hạt giống” hoặc “thiên thần”. Điều đó có thể có nghĩa là Angel Investors đầu tư khi công ty chỉ tồn tại dưới dạng ý tưởng, hoặc một doanh nghiệp vừa mới đi vào hoạt động.
Đôi khi các nhà đầu tư thiên thần đến hiện trường sau vòng gọi vốn đầu tiên, vòng vốn đầu tiên thường đến từ chính những người sáng lập, bạn bè và gia đình của những người sáng lập hoặc từ nguồn vốn ngân hàng. Thông thường, nguồn vốn kinh doanh ban đầu không đáng kể.
Các nhà đầu tư thiên thần đến sau khi có nguồn vốn ban đầu nhưng thường là trước khi một công ty yêu cầu một khoản đầu tư lớn hơn từ một công ty đầu tư mạo hiểm. Khoản đầu tư của họ là cần thiết để hỗ trợ một công ty ở giai đoạn vừa mới phát triển, sau khi nguồn vốn ban đầu có nguy cơ cạn kiệt và trước khi các nhóm đầu tư mạo hiểm thể hiện sự quan tâm đến việc hợp tác với một doanh nghiệp có triển vọng.
Quy trình đầu tư thiên thần
- Các nhà đầu tư thiên thần kết nối với các công ty trẻ, đang phát triển thông qua truyền miệng, thông qua hội thảo hoặc hội nghị kinh doanh và ngành, thông qua giới thiệu từ các tổ chức đầu tư chuyên nghiệp, từ các diễn đàn kinh doanh trực tuyến hoặc thông qua các sự kiện địa phương như các cuộc họp phòng thương mại.
- Nếu có lợi ích chung, nhà đầu tư thiên thần sẽ tiến hành thẩm định công ty trẻ bằng cách nói chuyện với những người sáng lập, xem xét các tài liệu đầu tư kinh doanh và đánh giá ngành công ty đang nhắm mục tiêu.
- Sau khi có thỏa thuận miệng giữa một thiên thần, một bảng điều khoản hoặc hợp đồng sẽ được soạn thảo, với các thỏa thuận về các điều khoản đầu tư, các khoản thanh toán hoặc tỷ lệ vốn chủ sở hữu, quyền và bảo vệ của nhà đầu tư, các thông số quản trị và kiểm soát và chiến lược rút lui cuối cùng cho thiên thần chủ đầu tư.
- Sau khi hoàn tất hợp đồng, một thỏa thuận pháp lý thực tế được tạo và ký kết, thỏa thuận chính thức kết thúc và quỹ đầu tư được giải phóng để sử dụng cho công ty.
Mặc dù số tiền đóng góp khác nhau, mức tài trợ có thể thấp tới $5.000 và cao nhất là $150.000. Một số nhà đầu tư thiên thần nhóm lại với nhau như một tổ hợp và có thể cung cấp tài trợ lên đến 1 triệu đô la cho các công ty được chọn.
Các nhà đầu tư thiên thần thường không mua hơn 25% cổ phần của một công ty. Các nhà tài trợ thiên thần kỳ cựu biết rằng những người sáng lập công ty cần phải nắm giữ cổ phần cao nhất trong công ty của họ vì họ cũng có động lực cao nhất để làm cho công ty của họ thành công.
Sự khác biệt giữa nhà đầu tư thiên thần và nhà đầu tư mạo hiểm
Trong khi các nhà đầu tư thiên thần và nhà đầu tư mạo hiểm (VC) đều tài trợ cho các công ty để đổi lấy một phần hành động, có sự khác biệt đáng kể giữa hai thực thể.
Mặc dù cả nhà đầu tư thiên thần và nhà đầu tư mạo hiểm đều đầu tư vào các công ty khởi nghiệp, họ thường đặt tiền vào các giai đoạn khác nhau trong quá trình này.
Courtney Lawless, một nhà đầu tư mạo hiểm tại MoxeHub có trụ sở tại Philadelphia, cho biết: “Một nhà đầu tư thiên thần có nhiều khả năng cung cấp vốn cho một ý tưởng trong khi phần lớn các nhà đầu tư mạo hiểm lại muốn có kết quả từ hoạt động kinh doanh ban đầu.
Một điểm khác biệt nữa là nguồn vốn: Các nhà đầu tư thiên thần là các nhà đầu tư tư nhân tự bỏ tiền ra đầu tư. Các nhà đầu tư mạo hiểm là những nhà đầu tư chuyên nghiệp thường đầu tư tiền của người khác, thay vì tiền của chính họ – mặc dù điều đó không có nghĩa là họ không bao giờ bỏ tiền của mình vào.
Các khác biệt khác bao gồm:
- Số tiền tài trợ nhỏ hơn. Trái ngược với các nhà đầu tư mạo hiểm, những người thường viết séc tài trợ từ 2 triệu đô la trở lên, các nhà đầu tư thiên thần cá nhân thường viết séc nhỏ hơn nhiều. Dave Lavinsky, đồng sáng lập của Growthink, một nhà cung cấp vốn kinh doanh ở Bend, Ore cho biết: “Những tấm séc đó thường từ 10.000 đến 100.000 đô la.
- Các nhà đầu tư thiên thần ít có khả năng chi phối hoạt động của công ty. Mặt khác, các nhà đầu tư mạo hiểm hầu như luôn ngồi vào ghế hội đồng quản trị và tham gia vào hoạt động của công ty.
Ưu điểm và nhược điểm của đầu tư thiên thần
Có một số lý do tại sao các công ty khởi nghiệp mới nổi có thể hợp tác với một nhà đầu tư thiên thần.
Ưu điểm của Nhà đầu tư Thiên thần
- Không có nghĩa vụ. Bởi vì họ chưa đăng ký hạn mức tín dụng mới và hầu hết các khoản đầu tư thiên thần liên quan đến các giao dịch cổ phần, các chủ doanh nghiệp không phải trả lại tiền cho nhà tài trợ thiên thần nếu công ty đi lên.
- Một nhà đầu tư thiên thần cũng thường là một doanh nhân. Các nhà đầu tư thiên thần thường có lượng kiến thức và kinh nghiệm kinh doanh dồi dào.
- Ít công việc hành chính. Các tổ chức huy động vốn từ các thiên thần không phải nộp đơn đầu tư phức tạp với Ủy ban An ninh và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) và các cơ quan quản lý nhà nước mà họ có thể phải làm nếu họ quyết định tổ chức, chẳng hạn như IPO để huy động tiền.
- Nhiều tiền mặt hơn. Khi các thiên thần tài trợ cho một công ty, họ thường ở trong một khoảng thời gian dài và họ thường thực hiện nhiều đợt bơm tiền đầu tư khác sau đó.
Nhược điểm nhà đầu tư thiên thần
- Kiểm soát ít hơn. Các công ty làm việc với các đối tác thiên thần có thể cần phải từ bỏ một số vốn chủ sở hữu trong hoạt động kinh doanh của họ. Mặc dù đó thường là một số tiền nhỏ, nhưng những nhà đầu tư thiên thần muốn có vai trò lớn hơn trong các quyết định kinh doanh.
- Một cú hit trong túi tiền. Các nhà đầu tư thiên thần yêu cầu bồi thường cho nguồn vốn của họ.
- Một khó khăn lớn nữa là gặp phải một nhà đầu tư thiên thần thiếu kinh nghiệm, người đưa ra lời khuyên yếu kém.
Cách tìm nhà đầu tư thiên thần ở Việt Nam
Tìm kiếm các nhà đầu tư thiên thần là một quá trình khá đơn giản.
Bắt đầu bằng cách tập trung tìm một người gần gũi về mặt địa lý vì nhiều nhà đầu tư thiên thần muốn đóng một vai trò tích cực trong công việc kinh doanh mà họ cấp vốn. Nhà đầu tư Polanco nói: “Chúng tôi thích đầu tư vào các doanh nghiệp gần nhà. “Phần lớn các khoản đầu tư thiên thần diễn ra trong vòng 50 dặm tính từ nhà hoặc văn phòng của nhà đầu tư thiên thần”.
Tiếp theo, hãy nhắm mục tiêu các hiệp hội và nền tảng kỹ thuật số để tìm kiếm một nhà đầu tư thiên thần tốt. Ở Việt Nam bạn có thể bắt đầu với các tổ chức đầu tư thiên thần sau:
- Chương trình Shark Tank Việt Nam
- Công ty cổ phần Đầu tư Innovation Hub
- Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển Công nghệ Bách khoa Hà Nội
- Công ty cổ phần Capella Việt Nam
- Quỹ Khởi nghiệp doanh nghiệp khoa học và công nghệ Việt Nam
- Công ty cổ phần tư nhân Đầu tư và Khởi nghiệp quốc gia
- Công ty cổ phần Tư vấn quản lý Việt
- Công ty TNHH Angels 4 Us
- Trung tâm Ươm tạo Khởi nghiệp Sông Hàn
- Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội.
Các doanh nghiệp nhỏ đang tìm kiếm nguồn tài trợ thiên thần cũng có thể sử dụng phương tiện mạng xã hội để tìm các ứng cử viên đầu tư thiên thần tốt. Đặc biệt, Facebook, LinkedIn có thể là một cửa ngõ để tìm thấy các nhà đầu tư thiên thần.
